Phòng chống dịch cúm như thế nào?

Hiện nay, từ khóa “dịch bệnh cúm mùa” hay “dịch cúm A” đang được đông đảo người dân Việt Nam quan tâm bởi mức độ lây lan nhanh chóng và biến chứng nghiêm trọng mà dịch bệnh để lại. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về diễn biến dịch cúm hiện nay, một số triệu trứng cũng như cách phòng và chữa bệnh cúm mùa tại nhà.

Dịch cúm mùa đang có diễn biến phức tạp tại Việt Nam

1. Diễn biến dịch cúm tại Hà Nội hiện nay

Dịch cúm mùa là một vấn đề y tế toàn cầu với hàng tỷ người mắc bệnh mỗi năm, trong đó có hàng triệu ca nặng và hàng trăm nghìn ca tử vong, theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Bệnh cúm thường bùng phát vào mùa lạnh ở nhiều quốc gia, như Nhật Bản đã chứng kiến số ca nhiễm cao kỷ lục vào cuối năm 2024 - đầu năm 2025. Tại Việt Nam, cúm xuất hiện quanh năm và đã gây ra hàng trăm nghìn ca bệnh và một số ca tử vong trong năm 2024.

Từ tháng 1 năm 2025 đến nay, tình hình cúm đang diễn biến phức tạp tại Hà Nội, với nhiều ca bệnh nặng nhập viện, đặc biệt là ở người cao tuổi, người có bệnh nền và trẻ em. Các bệnh viện lớn như Bạch Mai, Nhiệt đới Trung ương, Nhi Hà Nội, Xanh Pôn và Giao thông Vận tải đều ghi nhận số ca cúm A gia tăng, trong đó có nhiều trường hợp nặng, thậm chí nguy kịch.

Các bệnh viện tại Hà Nội đón nhận nhiều ca lây bệnh cúm mùa nặng  

Một số trường hợp bệnh nặng được ghi nhận bao gồm:

• Bệnh viện Bạch Mai: Một bệnh nhân nam 78 tuổi mắc cúm A đã phải thở máy và điều trị tích cực do suy hô hấp nặng.

• Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương: Đang điều trị 13 ca cúm nặng, trong đó có một bệnh nhân nam 62 tuổi phải đặt nội khí quản và một bệnh nhân nam 58 tuổi bị sốc nhiễm khuẩn và tổn thương phổi nghiêm trọng.

• Bệnh viện Nhi Hà Nội: Đã thăm khám và điều trị cho hơn 1.500 trường hợp cúm từ tháng 10/2024, trong đó có hơn 200 ca biến chứng nặng phải nhập viện.

• Bệnh viện Xanh Pôn: Đã tiếp nhận khoảng 500 ca cúm từ đầu năm 2025, trong đó có nhiều trường hợp nặng.

• Bệnh viện Giao thông Vận tải: Đang điều trị cho khoảng 10 bệnh nhân cúm, và đã tiếp nhận hơn 50 trường hợp cúm A từ đầu năm 2025.

Đặc biệt, có những trường hợp trẻ em cũng bị biến chứng nặng:

• Tại hệ thống y tế Medlatec, 3 trẻ em trong cùng một gia đình ở Hà Nội dương tính với cúm A, trong đó có 2 bé gái bị viêm phổi phải nhập viện điều trị tích cực.

=> Xem chi tiết: Diễn biến phức tạp của dịch cúm 2025 mới nhất hôm nay

2. Mức độ nguy hiểm của dịch cúm

Cúm mùa, hay còn gọi là cúm mùa Nhật Bản, là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus cúm (Influenza virus) gây ra. Bệnh này ảnh hưởng trực tiếp đến mũi, họng và phổi, gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Thời tiết lạnh giá và độ ẩm thấp trong mùa đông là những yếu tố thuận lợi giúp virus cúm tồn tại lâu hơn trong môi trường. Bên cạnh đó, việc tập trung đông người trong không gian kín cũng làm tăng nguy cơ lây lan bệnh.

Bệnh cúm mùa có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới mũi, họng và phổi của bệnh nhân

Virus cúm gồm 4 chủng loại chính là: A, B, C và D. Tuy nhiên, virus gây bệnh cho người phổ biến nhất tại Việt Nam là virus cúm A. Các loại virus cúm luôn thay đổi, dẫn đến những đợt dịch bùng phát nghiêm trọng. Cúm mùa có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, tùy thuộc vào đối tượng bệnh nhân:

• Đối với người bệnh trở nặng: Cúm mùa có thể gây viêm phổi do virus cúm hoặc bội nhiễm vi khuẩn (phế cầu, tụ cầu vàng). Nguy hiểm hơn, virus có thể xâm nhập vào các cơ quan khác, gây viêm phổi, viêm cơ tim, viêm não, nhiễm trùng huyết, thậm chí tử vong.

• Đối với người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên): Cúm mùa làm suy giảm chức năng cơ thể, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan. Sau khi nhiễm cúm, nguy cơ đột quỵ tăng 8 lần, nhồi máu cơ tim tăng 10 lần.

• Đối với trẻ nhỏ: Cúm mùa làm tăng nguy cơ viêm phổi, viêm tai giữa, viêm cơ tim. Trẻ dưới 14 tuổi có nguy cơ viêm phổi cao gấp 8 lần so với người lớn.

• Đối với người có bệnh nền (tim mạch, hen suyễn, phổi tắc nghẽn mạn tính, suy thận, đái tháo đường...). Cúm mùa làm bệnh nền trở nặng, gây tổn thương đa cơ quan, suy cơ tim, suy hô hấp, thậm chí tử vong.

3. Các biện pháp phòng chống và điều trị dịch cúm mùa hiệu quả

3.1. Các triệu chứng khi mắc bệnh cúm mùa

Để chủ động trong việc phòng, chống dịch bệnh cúm, trước hết, người dân cần hiểu và biết rõ về các triệu chứng của người mắc bệnh cúm mùa, cụ thể như sau:

Các triệu chứng của bệnh cúm bao gồm sốt, đau đầu, đau họng, ho khan, ớn lạnh, đau nhức cơ thể và mệt mỏi. Vì các triệu chứng này cũng xuất hiện ở cảm lạnh thông thường, nên rất khó để phân biệt hai bệnh này. Tuy nhiên, bệnh cúm thường khởi phát nhanh hơn và các triệu chứng nghiêm trọng hơn, đặc biệt là sốt và đau cơ. Trong khi đó, cảm lạnh thông thường thường phát triển từ từ và chỉ ảnh hưởng đến mũi, họng và xoang.

Virus cúm lây lan qua không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Virus có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường mũi, miệng hoặc mắt khi hít phải hoặc do chạm tay vào các bề mặt nhiễm virus rồi chạm vào mặt. Việc lây nhiễm cũng có thể xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc chạm vào các đồ vật chứa virus cúm.

Ho và sốt cao đột ngột là 2 triệu chứng phổ biến nhất của bệnh cúm mùa

3.2. Các biện pháp phòng chống dịch cúm mùa

Để chủ động phòng tránh cúm, mỗi người cần nâng cao ý thức và thực hiện đồng bộ các biện pháp sau:

• Vệ sinh cá nhân thường xuyên: Vệ sinh cá nhân hàng ngày là yếu tố then chốt. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là sau khi ho, hắt hơi, hoặc tiếp xúc với các bề mặt công cộng. Sử dụng khăn giấy hoặc khuỷu tay để che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, sau đó rửa tay sạch sẽ. Vệ sinh răng miệng bằng cách súc miệng bằng dung dịch sát khuẩn. Đeo khẩu trang khi đến nơi đông người để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.

• Tăng cường sức đề kháng cho bản thân: Xây dựng một lối sống lành mạnh là nền tảng để tăng cường sức đề kháng. Chế độ ăn uống cần đầy đủ chất dinh dưỡng, kết hợp với việc nghỉ ngơi hợp lý và tập thể dục đều đặn hàng ngày.

• Vệ sinh môi trường xung quanh: Môi trường sống và làm việc sạch sẽ cũng góp phần quan trọng trong việc phòng tránh cúm. Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, nơi làm việc, đặc biệt là các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn ghế. Đảm bảo không gian sống và làm việc luôn thông thoáng.

• Hạn chế tiếp xúc nơi đông người: Hạn chế tiếp xúc với người bệnh, gia cầm bệnh hoặc đã chết. Tránh đến những nơi tập trung đông người hoặc khu vực đang có dịch cúm. Không sử dụng các sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc. Khi cần thiết tiếp xúc với người bệnh hoặc gia cầm bệnh, cần trang bị đầy đủ đồ phòng hộ như khẩu trang, kính bảo hộ và rửa tay sạch sẽ sau đó.

• Phát hiện sớm và điều trị kịp thời: Nếu có các triệu chứng như sốt, ho, đau ngực, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của bệnh cúm.

• Tiêm vắc xin: Tiêm vắc xin cúm hàng năm là biện pháp phòng bệnh chủ động và hiệu quả nhất, giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nghiêm trọng.

Một số biện pháp đơn giản giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh cúm mùa

3.3.  Phương pháp điều trị bệnh cúm mùa tại nhà

Lưu ý rằng, người bệnh chỉ nên thực hiện điều trị tại nhà khi mắc cúm nhẹ, không có biến chứng, bệnh nhân KHÔNG thuộc các đối tượng sau: người già trên 65 tuổi, trẻ em dưới 14 tuổi, phụ nữ đang mang thai và người mắc các bệnh nền.

Đối với trường hợp cúm nhẹ, không biến chứng, người bệnh có thể tự điều trị tại nhà bằng các biện pháp sau:

• Hạ sốt: Sử dụng Paracetamol khi thân nhiệt trên 38,5°C. Tuyệt đối không dùng thuốc nhóm Salicylate như Aspirin để hạ sốt

• Bù nước: Uống đủ nước để bổ sung điện giải và duy trì độ ẩm cho cơ thể

• Dinh dưỡng: Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng.

Ngoài ra, khi thực hiện điều trị tại nhà, bệnh nhân vẫn cần đảm bảo cách ly người nhà để tránh lây lan. 

Trên đây là một số biện pháp cũng như cách điều trị bệnh cúm mùa tại nhà, hy vọng bài viết sẽ giúp ích được bạn!